Eurotour deel 1: Duitsland, Oostenrijk, Slovenië en Kroatië. 13 t/m 24 juli 2010

Voor dit jaar stond er in de zomer een reis van de Hylawerkgroep in de planning naar Slovenië. Jeroen had het idee om er een klein pre-programma en ruim post-programma bij te plakken en vroeg of ik daar voor in was, uiteraard! Ik had Sander meegevraagd en ook die was er voor te porren en zo reisden we met z'n tweeën de 13e juli af naar België om daar te overnachten bij Jeroen. De volgende ochtend zouden we dan vroeg vertrekken.

14 juli 2010
Na een ontzettend warme nacht en Jeroen's kat die Sander en mij erg veel aandacht gaf besloten we nog eerder te vertekken aangezien niemand van ons toch echt slaap kon vatten. Alle troep in de auto gegooid en weggereden richting de oosterburen. De eerste stops waren twee groeves die hemelsbreed niet ver bij elkaar vandaan liggen. In de eerste groeve konden we groene kikker (Pelophylax spec.), groene pad (Bufo viridis), rugstreeppad (Bufo calamita), kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris) en zandhagedis (Lacerta agilis) vinden. In groeve nummer twee vonden we geelbuikvuurpad (Bombina variegata), gewone pad (Bufo bufo), alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris), bruine kikker (Rana temporaria) en groene kikker (Pelophylax spec.) en levendbarende hagedis (Zootoca vivipara). Daarna begon het grote rijden weer en reden we door naar Zuid-Duitsland naar de Allgäu waar we de avond door zouden brengen bij Johan Desmedt. Bij aan late middagwandeling vonden we nog twee hazelwormen (Anguis fragilis).

15 juli 2010
Een mooi bos bezocht waar we Benny Trapp, Jürgen Gephart, Jan van der Voort en Lea Sylva ontmoeten die ons hier vergezelden. We konden al snel alpenlandsalamanders (Salamandra atra atra) vinden hier.

Daarna door naar een kalkhoogveengebied op zoek naar Siberische waterjuffer, een postglaciaal relict waar Jeroen en Jan erg in geinteresseerd waren. Gladde slang (Coronella austriaca), levendbarende hagedis (Zootoca vivipara), alpenlandslamander (Salamandra atra), alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris) en bruine kikker (Rana temporaria) konden we hier verder nog vinden in dit unieke gebied met kraakhelder water.
Uiteindelijk de juffers niet gevonden hier en door gegaan naar een andere locatie waar de soort gevonden is. Hier zagen we de Siberische waterjuffer (Coenagrion hylas) al snel. Daarna nog een plek bezocht voor Dwergjuffer (Nehalennia speciosa) die we ook relatief snel vonden. Op beide locaties gewone pad (Bufo bufo) en op de laatste nog bruine kikker (Rana temporaria) en een DOR Ringslang (Natrix natrix).

16 juli 2010
Heerlijk geslapen op een nabij gelegen camping, gezwommen in het meer om wakker te worden en toen richting Rattendorf om de daar aanwezige populatie Kroatische berghagedis (Iberolacerta horvathi) te zien. Ook nog een DOR hazelworm (Anguis fragilis) hier.

17 juli 2010
's Morgens vroeg vertrokken richting een vindplaats van zandadder (Vipera ammodytes) in Oostenrijk langs een snelweg. Al snel zagen we de vele muurhagedissen (Podarcis muralis) rennen over de rotsen en zelfs een scharrelende das (Meles meles). Na een kort zoektochtje zag ik plots een klein slangetje uitgerekt in de halfschaduw liggen, een zandaddertje! Jeroen heeft hier ook nog een gladde slang (Coronella austriaca) gezien.

Na een korte fotosessie hebben we hier nog even gelunched en zijn toen doorgereden richting de Sloveense grens. Geen vignette gekocht dus een boete van €120,- aan ons broek. Jammer, maar door naar een locatie voor balkanbronlibel. Die helaas niet gevonden maar wel nog een gladde slang (Coronella austriaca), bruine kikker (Rana temporaria), springkikker (Rana dalmatina) en geelbuikvuurpad (Bombina variegata) waaronder een bijzonder groot exemplaar van ruim 6 cm.
's Avonds arriveerden we op de camping in Slovenië waar we een week zouden verblijven en deden Sander en ik meteen een nachtelijk rondje door het bos waarbij we naast reeën en relmuizen ook veel gewone padden (Bufo bufo) vonden.

18 juli 2010
Ontwaakt met regen en onweer, op zich geen probleem want voor vandaag stond er een grottentocht op het programma. In de ochtend reden we naar de grot in kwestie waar we een heldere uitleg kregen van onze gids. Met bootjes trokken we de grot in om daar ons vooral aan de inheemse grottenolm (Proteus anguinus) te vergapen. Een geweldige ervaring om in volledige duisternis met een zaklampje de ondergronde rivier te bevaren en deze dieren onder het wateroppervlak te zien zitten. Ook de aantallen waren overweldigend, minstens 50 individuen hebben we gezien en daarnaast een hoeveelheid aan andere grot bewoners zoals garnalen, pissebedden, miljoenpoten, vissen allemaal gekleed zoals het een echte grottenbewoner betaamt: in het wit.

Bij de ingang van de grot was een klein weilandje aanwezig met daarin een poel met groene kikkerlarven (Pelophylax spec.) en geelbuikvuurpad (Bombina variegata). Na deze enerverende belevenis zijn we naar het meer van Cerknica geweest, een meer wat zomers opdroogt en bijna volledig onder de grond verdwijnt. Hoewel dat erg spectaculair is waren de waarnemingen wat minder spectaculair, ringslang (Natrix natrix), kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris), en larven van groene kikker (Pelophylax spec.). Op de weg terug naar de camping stopten we om een aangereden steenmarter te bekijken toen ik plots een gladde slang (Coronella austriaca) in de berm zag liggen zonnen. Een prachtig, exceptioneel groot drachtig vrouwtje. 's Avonds terug op de camping ontmoeten we twee lokale herpetologen Rok en Teja Grzelj met wie we de rest van de week elke avond een bijzonder gezellige tijd tegemoed zouden gaan.

19 juli 2010
's Morgens vroeg gingen we met twee andere lokale herpetologen een bergtop op waar zandadder (Vipera ammodytes) zou zitten. Het habitat beloofde niet veel goeds en we hebben dan ook geen zandadders gevonden. Wel een smaragdhagedis (Lacerta bilineata), gladde slang (Coronella austriaca) en hazelworm (Anguis fragilis). Tijdens een kleine detour die ik maakte kon ik helaas de weg terug niet meer vinden en belande ik ergens op het platteland van Slovenië, Jeroen kon me gelukkig snel ophalen met de auto waarna we onze tocht vervolgden door het prachtige Sloveense landschap van bergen, wouden en kleinschalig agrarisch land. De volgende plek was ook weer een bergtop met vele puinhellingen, lopen was hier minder gemakkelijk maar dat ongemak was het waard. Prachtige vergezichten wachten op ons hier en enkele herpetologische waarnemingen uiteraard. Springkikker (Rana dalmatina), vuursalamander larven (Salamandra salamandra) en Kroatische berghagedissen (Iberolacerta horvathi). In de namiddag nog een helling bezocht vlak langs de weg waar we vrij gemakkelijk enkele zandadders (Vipera ammodytes) vonden tezamen met enkele huiden. Ook nog een juveniele gladde slang (Coronella austriaca) op deze locatie.

's Avonds weer bier gedronken met onze Sloveense vrienden en gelachen om het vosje op de camping.

20 juli 2010
De heuvels van Sabotin, prachtige diverse habitats die uiteraard een verscheidenheid aan soorten kunnen herbergen; muurhagedis (Podarcis muralis), smaragdhagedis (Lacerta bilineata), esculaapslang (Zamenis longissimus), zandadder (Vipera ammodytes), geelgroene toornslang juveniel (Hierophis viridiflavus), blauwkeelkielhagedis (Algyroides nigropunctatus) en Italiaanse kamsalamander (Triturus carnifex).

Na een korte lunch naar de grens met Italië voor de volgende doelsoort van vandaag, de Italiaanse springkikker (Rana latastei). Na aankomst had Jan al een prachtig beestje gevangen. Verder konden we hier nog geelbuikvuurpadden (Bombina variegata) vinden, juveniele Italiaanse springkikkers (Rana latastei), vuursalamander (Salamandra salamandra) larven en een geelgroene toornslang (Hierophis viridiflavus).
Prachtig hellingbos met schitterende beekjes die een rijke fauna herbergen. Uiteindelijk hebben we nog een poging gedaan voor Balkanbronlibel (Cordulegaster heros), het was Jan en Jeroen wel gegund want na een aantal tevergeefse pogingen was het bij deze stop raak en konden ze het diertje goed bewonderen. Voldaan en hongerig keerden we weer naar de pizzeria waar ook onze Sloveense vrienden zich bij ons voegden. Daarna hebben we nog een plek bezocht voor boomkikkers (Hyla arborea), we hebben ze gehoord maar het moeras bleek erg ondoordringbaar dus het bleef bij horen. We moesten ons even verstoppen voor de politie die onze zaklampen waarschijnlijk hadden gezien maar verder zagen we hier nog Italiaanse kamsalamander (Triturus carnifex), meerkikker (Pelophylax ridibundus) en een ringslangetje (Natrix natrix).

21 juli 2010
Op naar de omgeving van Cerje om daar het karstlandschap in te trekken op zoek naar een vaste bewoner van dit mooie landschap; de karsthagedis (Podarcis melisellensis). Zo snel als we de hagedissen gevonden hadden, zo snel onttrokken ze zich ook aan onze camera's. Het was simpelweg te warm en besloten verkoelen te zoeken bij de Vipava rivier, ook om op zoek te gaan naar waterminnende herpetofauna. Sander en ik maakten van de gelegenheid gebruik om zowel af te koelen als dieren te spotten en konden de groep twee mooie dobbelsteenslangen (Natrix tesselata) aandragen. Ook werd er nog een Europese moerasschildpad (Emys orbicularis) gespot maar die hebben we na een zoekpoging niet meer terug kunnen vinden.

Na de dieren bewonderd, gefotografeerd, zelfs etend geobserveerd en weer vrijgelaten te hebben besloten we terug te gaan naar de plek van deze ochtend, de karsthagedissen (Podarcis melisellensis) waren nu wat rustiger en beter benaderbaar. Ook een zeldzame sprinkhaansoort (Prionotropis hystrix) die slechts zeer lokaal voorkomt in het Mediterraan gebied vond Sander hier.
Toen begonnen de maagjes weer te rommelen en werd het tijd voor de pizzeria en daarna voor de Postojna beach club waar we het een beetje laat maakten.

22 juli 2010
Vroeg op en richting de Kroatische grens gereden. Al snel zagen we smaragdhagedissen (Lacerta bilineata) en ruinehagedissen (Podarcis sicula). De laatsten waren geweldig leuk om te observeren, continue aan het kibbelen met elkaar in oude eiken. Verder zijn hier nog gevonden blauwkeelkielhagedissen (Algyroides nigropunctatus) en een huid van een vierstreepslang (Elaphe quatorlineata).

Daarna zijn we naar een prachtig meertje gereden verscholen in het bos, mooi blauw water met steile oevers, uiteraard hebben we hier weer gezwommen en dat was zalig. Na deze korte break waar we enkel een exoot hebben gezien (Trachemys scripta scripta) gingen we weer verder in de richting van Stena. Hier konden we Europese moerasschildpad (Emys orbicularis), boomkikker (Hyla arborea) en blauwkeelkielhagedis (Algyroides nigropunctatus) op de foto zetten.

23 juli 2010
Op naar een prachtig gebied met geweldige alpiene flora en de bijbehorende herpetofauna. We konden al snel een hazelworm (Anguis fragilis) en levendbarende hagedissen (Zootoca vivipara) zien en na een tijdje zoeken dan toch ook eindelijk ons doel; bosnische adders (Vipera berus bosniensis). Op de terugweg door het bos vonden we ook nog enkele alpenlandsalamanders (Salamandra atra).

Na dit succes zijn we met de die-hard groep nog een drankje gaan doen in het Sloveense Hollywood vlakbij. Jeroen, Sander, ik, Bert, Jan, Lea, Rok en Teja. Het werd tijd om afscheid te nemen van Slovenië en van elkaar. Jeroen, Sander en ik moesten door met ons drukke programma richting Kroatië, richting de Bosnische grens. Jan en Lea zouden we later weer ontmoeten op het eiland Pag.

Na een lange rit kwamen we uiteindelijk daar aan, de zon stond nog net aan de hemel en we besloten deze laatste zonnestralen te gebruiken om nog even het gebied te verkennen waar we de volgende ochtend weideadder (Vipera ursini) zouden gaan zoeken. We waren nog niet eens in het geschikte habitat op juiste hoogte toen ik plots iets zag liggen zonnen, half verscholen in een rotsspleet achter wat gras. Een weideadder (Vipera ursini) binnen 10 min. zoeken gevonden, weer een succesje! We besloten toen door te rijden naar de kust in het kader van tijdsbesparing en vielen daar tevreden in slaap op het strand onder een schitterende sterrenhemel.
Later hoorden we dat de plek waar wij de weideadder vonden, een nieuwe plek was, de soort was alleen maar gekend van de hoogste top van de berg.

24 juli 2010
Het nationaal park Paklenica stond voor de ochtend op het programma. Een prachtige kloof met heldere beekjes, zalig. Gewone padden (Bufo bufo) zaten hier open en bloot op stenen in de beek, waarschijnlijk om verkoeling te zoeken. Verder vonden we hier nog; vuursalamander (Salamandra salamandra) larven, muurhagedis (Podarcis muralis), blauwkeelkielhagedis (Algyroides nigropunctatus), en ringslangetjes (Natrix natrix).

Na deze plek van weelderig groen gingen we op naar het eiland Pag waar we ook Jan en Lea troffen. Een volledig ander uiterste met Paklenica, hier is het heet, droog en dor op een enkel brakwatermeer na. Geen herpetofauna op het programma hier maar de vaandeldrager en het moriaantje, twee libelsoorten voor Jan en Jeroen. Ze hadden beide soorten vrij rap gevonden en na afscheid nemen van Jan en Lea kon onze auto weer door naar voor herpetofielen gunstigere oorden.

Op naar Italië!
Op naar Italië!

24 juli 2010
's Avonds kwamen we aan in Italië en begonnen meteen een zoektochtje in geschikt amfibieën terrein. Het bleek helaas ook een geschikt terrein voor muggen wat iets minder prettig was. Op een arm alleen al 49 keer gestoken, vervelend maar desondanks toch wat waarnemingen kunnen doen. De eerste Italiaanse boomkikkers (Hyla intermedia), poelkikkers (Pelophylax lessonae) en een ringslang (Natrix natrix). 's Nachts op onze kampeerplaats konden we nog Italiaanse springkikkers (Rana latastei) zien wegspringen.

25 juli 2010
De volgende dag een rustdagje ingelast en gelegen aan het extreem drukke strand van Bibione. Hoe dan ook wel even welkom zo'n dagje en later op de middag kwamen onze Nederlandse vrienden Jasper, Dieuwertje en Yaco ook hier aan. We hebben toen een bezoekje gebracht aan een wetland gebiedje in de buurt en naast gewone pad (Bufo bufo) geen andere herpetofauna kunnen vinden, wel veel kreeften (Procambarus spec.), woudaapjes, ijsvogels en een muskusrat. Bij onze eetstek van de avond begon het ontzettend te onweren, we konden op het terras nog wel groene pad (Bufo viridis) en ruinehagedis (Podarcis siculus) vinden. Toen werd het tijd om Walter Berkema van het vliegveld te halen, ondanks de chaos op het vliegveld vonden we elkaar snel en reden we door naar de Italiaanse alpen om daar onze tent op te zetten in de bergen. In een poeltje vlak naast de tent veel alpenwatersalamanders (Mesotriton alpestris) en enkele bruine kikkers (Rana temporaria).

26 juli 2010
Auto nummer 2 met daarin Jasper, Dieuwertje en Yaco hadden de grootste moeite om te vinden waar wij waren dus wij besloten alvast de bergen in te trekken op zoek naar Aurora's Alpenlandsalamander (Salamandra atra aurorae). Na een hazelworm (Anguis fragilis) en enkele bruine kikkers (Rana temporaria) vonden Wouter en ik bijna simultaan allebei een exemplaar.

Terug bij het startpunt van onze wandeling had de andere groep ons gevonden en hebben we samen gelunched. Toen begon de volgende rit in de richting van het Pasubio gebergte. Daar vonden we nog twee hazelwormen (Anguis fragilis), hebben we ons gewassen in de rivier, wat gegeten en gedronken en zijn toen heerlijk in slaap gevallen onder de bomen vol met relmuizen.

27 juli 2010
Een zware klim stond ons te wachten maar wel een die de moeite waard is. Een ontzetten steil berglandschap waar de gemzen goed te observeren waren op de rotswanden. Ons uiteindelijke doel was het bereiken van een hooggelegen vallei waar een bepaalde ondersoort van de Alpenlandsalamander (Salamandra atra pasubiensis) leeft die enkel hier gevonden wordt. We konden 3 juveniele en 4 volwassen dieren vinden. Onderweg omhoog nog een aspisadder (Vipera aspis) en een hazelworm (Anguis fragilis).

De volgende stop was een kerkje gelegen op een rots, bestaande uit een vreemd conglomeraatachtig gesteente. Op de top staat een kerkje waar ook enkele bassins zijn uitgehakt in de rotsen die het hele jaar water houden. Terwijl de zon onder ging en vliegende herten door de lucht vlogen konden we flinke aantallen, exceptioneel grote Italiaanse kamsalamanders (Triturus carnifex) vinden en enkele wijfjes van alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris).

28 juli 2010
De andere groep vond ons tempo te hoog liggen en besloot af te haken, Sander sloot zich bij deze groep aan en zo vervolgden Jeroen, Wouter en ik onze maniakale rondreis op zoek naar herpetofauna. In Ligurië aangekomen hebben we meteen een grot bezocht voor Ambrosi's grottensalamanders (Speleomantes ambrosii). Benny was al op de locatie en had al schitterende foto's gemaakt, de grot was niet groot maar de wanden waren goed bezet met deze geweldige klimmende salamandertjes. Ook Italiaanse beekkikkers (Rana italica) en gewone padden (Bufo bufo) leefden bij de ingang van de grot terwijl de muurhagedissen (Podarcis muralis) meer de zonnige gedeeltes van het gebied prefereren.

De volgende stop was weer een grot, een prachtig groot diep gat in de grond, midden in het bos. De afdaling was steil en glibberig maar dat was de moeite waard, ook hier wemelde het weer van de grottensalamanders, Italiaanse grottensalamanders (Speleomantes italicus). Ook hier gewone pad (Bufo bufo) en muurhagedis (Podarcis muralis) buiten de grot.
Toen werd het tijd voor wat voedsel en om door te rijden naar de volgende stop. In Genua hebben we wat gegeten en kwamen in de avond aan in de omgeving van Pulica. Er was ontzettend veel activiteit van dieren, onderweg wilde zwijnen, vossen, steenuilen, boomkikkers (Hyla intermedia), padden (Bufo bufo) en springkikkers (Rana dalmatina). We kwamen aan bij een prachtig oud verlaten huis met een waterbassin. Bij het bassin troffen we Benny en ook roepende Italiaanse boomkikkers (Hyla intermedia) en alpenwatersalamanders (Mesotriton alpestris). Terwijl Jeroen, Wouter en Benny nog een nachtelijk zoektochtje waagden voor brilsalamander besloot ik bij het huis te blijven om de boomkikkers te fotograferen en alvast een slaapplaats gereed te maken. Dat bleek geen verkeerde keuze, hun vonden niks en ik lag in het verlaten huis op een heerlijk bedje met een das (Meles meles) die langs liep en relmuizen (Glis glis) boven mijn hoofd.

29 juli 2010
Heerlijk uitgeslapen in het verlaten huis omdat het ongelovelijk hard regende, gelukkig lagen we deze keer niet in een tent of onder de sterrenhemel. Na een kleine opklaring hebben we onze spullen gepakt en zijn doorgereden. Bij de omgeving van Lorsica wist Jeroen een aantal prachtige stroompjes vol met amfibieën leven. Geelbuikvuurpadden (Bombina variegata ssp. pachypus) en larven van vuursalamander (Salamandra salamandra), brilsalamander (Salamandrina perspicillata) en Italiaanse beekkikker (Rana italica). Aan de oevers muurhagedis (Podarcis muralis) en smaragdhagedis (Lacerta bilineata).

Die avond weer een tevergeefse zoektocht gedaan voor volwassen brilsalamander maar helaas geen geluk, ook al regende het behoorlijk hard (alweer). We sliepen in een fantastische agriturismo zodat we de volgende ochtend goed uitgerust waren.

30 juli 2010
Rond de agriturismo waren muurhagedissen (Podarcis muralis) aan het zonnen, ze zonden met de pootjes omhoog maar dan hadden ze uiteraard geen grip meer op het gladde hout en gleden ze weer omlaag, waarna ze weer omhoog klommen en hetzelfde herhaalden. Ontzettend grappig schouwspel.

Deze keer ons geluk met brilsalamander op een andere locatie beproeft voor maar weer geen geluk. We konden nog wel een mooi volwassen vuursalamander (Salamandra salamandra ssp. giglioli) vrouwtje vinden en een Ligurische grottensalamander (Speleomantes strinatii) onder een steen.
Tijdens een stop onderweg begon het weer een beetje te regenen en hoorden we de donder in de verte al aankomen. Op een heuvelrug met uitzicht op de Middelandse-zee konden we naast smaragdhagedis (Lacerta bilineata), muurhagedis (Podarcis muralis) en esculaapslang (Zamenis longissimus) ook meerdere hazelskinken (Chalcides chalcides) vinden, Wouter wist er een te vangen dus konden we mooie foto's maken.
De volgende locatie die op het programma stond was weer een grot voor grottensalamanders, Ligurische grottensalamanders (Speleomantes strinatii). Vlak buiten een dorpje in het bos lag een schitterende grot waar er ongelovelijke aantallen inzaten, geweldig om te zien! Ook enkele mooie Italiaanse beekkikkers (Rana italica) zochten de verkoeling van de grot.
Na deze prachtige grot een pizza gegeten met z'n vieren en toen gingen Jeroen, Wouter en ik door naar de volgende plek, een van de weinige vasteland populaties van bladvingergekko (Euleptes europaea) wat eigenlijk een Tyrrheens endeem is. We waren gewaarschuwd door Italiaanse herpetologen die ons vertelden dat dit een nogal een louche plekje was. Dat we aankwamen zagen we inderdaad allemaal mensen maar de sfeer was niet erg dreigend en ik besloot polshoogte te nemen. Ik vroeg aan een man of er een feest aan de gang was en vertelde dat we biologen waren die hier dieren wilden zoeken. De man vroeg meteen of we voor de "little geckoes" kwamen en was erg geinteresseerd. Geen enkel probleem dus en al vlak na aankomst zagen we de eerste zitten op een muurtje, geweldig leuke kleine diertjes! Op deze plek was ook een groot, vierkant waterbassin aanwezig waarin schitterend gekleurde Mediterrane boomkikkers (Hyla meridionalis) luidkeels van zich lieten horen.
Daarna reden we naar een groeve in de buurt waar Benny al was, ook hier weer roepende mediterrane boomkikkers (Hyla meridionalis) en groene padden (Bufo viridis).
Terwijl Jeroen en Wouter de groeve nog zijn ingeweest zocht ik mijn slaapzak op.

31 juli 2010
Ik werd wakker met een verrassing want Jeroen en Wouter hadden een groengestipte kikker (Pelodytes punctatus) gevonden, ze hadden het diertje meegenomen zodat Benny en ik hem ook konden zien.

Daarna weer door in de noordelijke richting, naar het bergachtige grensgebied tussen Italië en Frankrijk waar we weer op zoek zouden gaan naar een endeem voor dat gebied. Tijdens een stop onderweg vonden we nog hazelworm (Anguis fragilis) in grote aantallen, muurhagedis (Podarcis muralis) en smaragdhagedis (Lacerta bilineata). Na een lange rit kwamen we dan aan bij het hooggebergte, de vakantietijd bleek merkbaar want dit unieke habitat bleek overspoeld met kamperende mensen, auto's en honden. Afschuwelijk, dus we besloten de vallei te verlaten en hoger de bergen in te klimmen, eenmaal boven de wolken zie je het dal niet meer en waan je je weer in volledige desolatie met enkel fluitende alpenmarmotten en de wind als geluiden. Rond een klein hoogveentje konden Wouter en ik verscheidene Lanzai's landsalamander (Salamandra lanzai) vinden, wandelend tussen het gras.
's Avonds deden we een zoektochtje om te kijken hoeveel salamander activiteit er dan is. Dat bleek enorm, minstens 80 dieren liepen door het gras en over de stenen, een indrukwekkende hoeveelheid! Toen een koude nacht tegemoet in de tent.

1 augustus 2010
Toen was het alweer tijd om afscheid te nemen, tijd om afscheid te nemen van zowel Wouter als van Benny want beide keerden weer huiswaarts. Eerst nog even een kleine lanzai fotoshoot voordat het zover was.

Aangekomen bij het Massif des Maures hebben we eerst een beekje bezocht, hoewel het beekje gereduceerd was tot enkele grote poelen. De poelen bevatten veel vis, meerkikkers (Pelophylax ridibundus) en een adderringslang (Natrix maura). Ook konden we een paar Spaanse zandlopers (Psammodromus hispanicus) zien en een grote parelhagedis (Timon lepidus) die een boom invluchtte. Ik ben nog de boom ingegaan in de hoop hem te kunnen pakken maar dat bleek niet te gaan, het beestje liet zich vallen en Jeroen kon hem niet vangen zodat het beest een holle boom in kroop, helaas. 's Avonds hebben we heerlijk gegeten in het pittoreske dorpje La Guarde Freinet en een dorpsfeest bijgewoond. Terwijl de muziek dreunde waren de muurgekko's (Tarentola mauritanica) rond de lampjes op pad. Na wat biertjes zijn we weer terug het laagland in gegaan en vonden we een DOR mediterrane boomkikker (Hyla meridionalis) weer meerkikkers (Pelophylax ridibundus) en enkele adderringslangen (Natrix maura) om daarna tevreden in slaap te vallen onder de parasoldennen en het geroep van dwergooruil (Otus scops).

2 augustus 2010
Onder het geroep van bijeneters werden we wakker en ben ik naar een meertje gelopen in de buurt om even te zwemmen en daar te ontbijten. Onder weg daar naar toe weer Spaanse zandlopers (Psammodromus hispanicus), 3 parelhagedissen (Timon lepidus), enkele muurhagedissen (Podarcis (liolepis?)), muurgekko's (Tarentola mauritanica), meerkikkers (Pelophylax ridibundus) en juveniele gewone padjes (Bufo bufo).
Op de volgende plek hebben we niet veel gevonden, we waren op zoek naar Graf's bastaardkikker (Pelophylax kl. grafi) maar daar waren helaas alleen juvenielen van te zien. Hetzelfde geldt voor muurhagedis (Podarcis muralis).

We besloten ons geluk te beproefen in Noord-Spanje waar Jeroen een mooie poel kende. Het geluk was met ons want nadat we aankwamen bulderde het onweer er alweer op los in de verte. Al snel zagen we vele mediterrane boomkikker (Hyla meridionalis) juvenielen en Iberische meerkikkers (Pelophylax perezi). Ook een Iberische beekschildpad (Mauremys leprosa) en een adderringslang (Natrix maura) lieten zich zien. We besloten een camping te zoeken om ons weer eens te wassen en wat te gaan eten, ondertussen was het noodweer al los gebarsten en regende het er flink op los. Na ons diner was de regen al wat minder en gingen we op pad. Bij dezelfde poel weer vele juveniele boomkikkertjes (Hyla meridionalis) en meerkikkers (Pelophylax perezi). Jeroen deed uiteindelijk een hele leuke ontdekking door een juveniel Iberisch knoflookpadje (Pelobates cultripes) te vangen, geweldig leuk beestje!
Op de weg liepen verder nog rugstreeppadden (Bufo calamita), gewone padden (Bufo bufo), meerkikkers (Pelophylax perezi) en boomkikkers (Hyla meridionalis). Geweldig om te zien al die amfibieën activiteit na een regenbui, helaas bleek het niet goed genoeg om een volwassen knoflookpad uit de grond te toveren. In een beekje vonmden we nog wel een erg grote Iberische beekschildpad (Mauremys leprosa).

3 augustus 2010
Lekker uitgeslapen en ontbeten, toen op pad naar de rivierbedding van l'Orlina. Muurgekko (Tarentola mauritanica), Catalonische muurhagedis (Podarcis liolepis), Algerijnse zandloper (Psammodromus algirus), Iberische beekschildpad (Mauremys leprosa), adderringslang (Natrix maura) en Iberische meerkikkers (Pelophylax perezi) hebben we hier gevonden.

En toen weer terug naar Frankrijk om daar de Pyreneeën in te trekken. Tijdens een stop bij Porta vonden we muurhagedis (Podarcis muralis) en zandhagedis (Lacerta agilis). Daarna hoger in de bergen nog larven en een DOR vuursalamander (Salamandra salamandra) en larven en subadulten van bruine kikker (Rana temporaria). Daarna een koude nacht tegemoet.

4 augustus 2010

Vroeg opgestaan om op zoek te gaan naar Andorraberghagedis (Iberolacerta aurelioi) in de drielandendriehoek van Spanje, Andorra en Frankrijk. Na een flinke klim naar de locatie zagen we al snel de eerste diertjes scharrelen tussen de grote rotsblokken naast een waterval. Ook zagen we hier levendbarende hagedis (Zootoca vivipara) en bruine kikker (Rana temporaria) terwijl de vale gieren (Gyps fulvus) boven ons hoofd zweefden.

En daarna weer door naar het Arandal in Spanje waar we pas laat zouden arriveren maar wel heerlijk hebben gegeten.

5 augustus 2010
Wakker geworden met wat lichte bewolking wat helemaal niet erg was bij de zware klim naar boven. Eenmaal boven kwam het zonnetje wat meer door en konden we de Aranberghagedissen (Iberolacerta aranica) perfect observeren terwijl ze aan het zonnen waren op rotsmuurtjes hoog in de bergen. Op deze locatie ook nog bruine kikker (Rana temporaria), vuursalamander (Salamandra salamandra) larven en 3 DOR, Larven van vroedmeesterpad (Alytes obstetricans), vinpootsalamander (Lissotriton helveticus), Pyreneeënbeeksalamander (Calotriton asper), levendbarende hagedis (Zootoca vivipara) en muurhagedis (Podarcis muralis).

Prachtige desolate plek met grillige rotsformaties met onheilspellende kleuren. Schitterend. De volgende plek die we zouden doen vandaag lag weer aan de Franse kant van de Pyreneeën dus we gingen weer de grens over. Daar aangekomen merkten we dat de rotsen erg warm waren, eigenlijk te warm voor berghagedissen maar wel ideaal voor muurhagedissen (Podarcis muralis) die zich dan ook veelvuldig lieten zien. Toch konden we uiteindelijk nog een Pyreneeënberghagedis (Iberolacerta bonnali) vinden, een prachtig, drachtig vrouwtje. Boven zie je muurhagedis, onder berghagedis.
En toen weer door naar het woud van Iraty. Voor we de slaapzak opzochten toch nog even een blik geworpen op de lokale beekjes en deden al snel enkele leuke ontdekkingen. Pyreneeënbeeksalamander (Calotriton asper), larven van Pyreneeënbeekkikker (Rana pyrenaica), larven en een adult van vuursalamander (Salamandra salamandra ssp. fastuosa), vinpootsalamander (Lissotriton helveticus) en een gewone pad (Bufo bufo).

6 augustus 2010
's Morgens vroeg zijn we eerst naar een adder hotspot geweest waar de temperatuur helaas al snel opgelopen was tijdens ons iets te trage ochtendritme van deze dag. Desondanks konden we naast veel muurhagedissen (Podarcis muralis) en enkele levendbarende hagedissen (Zootoca vivipara) ook een Cantabrische adder (Vipera seoanei) vinden, een mooi zwart gekleurd individue met een behoorlijk temperament.

Toen terug naar de beek van voorgaande avond. Veelal dezelfde soorten als toen, alleen nog steeds geen volwassen Pyreneeënbeekkikker. We bleven zoeken en hebben behoorlijk wat tijd daarin geinvesteerd. Jeroen had nog wat betere plekken achter de hand aan de Spaanse zijde van de Pyreneeën en we stonden eigenlijk om het punt daarheen te gaan toen ik toch besloot nog een laatste poging te doen. Ik kon het niet uit staan dat ondanks al die larven een volwassen dier uitbleef. Na wat wroeten aan de oever kwam er plots een kikker uit de vegetatie gesprongen, een Pyreneeënbeekkikker (Rana pyrenaica), eindelijk!
Toen werd het helaas tijd om terug te gaan richting huis, we reden naar de kustplaats Mimizan om daar een tussenstop te houden en dan vanaf daar de volgende dag vroeg te vertrekken.

7 augustus 2010
Rit naar België.

8 augustus 2010
Treinreis naar Heemskerk.

Man, wat een reis. 66 soorten reptielen en amfibieën is een ongelovelijk aantal, helemaal voor de zomermaanden. 1/3 van de Europese herpetofauna in een maand tijd gezien, ongelovelijk veel indrukken opgedaan van landschappen, habitats en dieren(gedrag), 7700 km afgelegd, heel veel pizza gegeten, onder de sterren geslapen, perfecte Orang-Oetan imitaties gezien, toffe mensen ontmoet.... de reis van mijn leven! Nogmaals mijn hartelijke dank aan Jeroen voor het rijden en het goede gezelschap!

Soorten
Pyreneeënbeeksalamander (Calotriton asper)
Alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris)
Vinpootsalamander (Lissotriton helveticus)
Kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris)
Alpenlandsalamander (Salamandra atra)
Lanzai's landsalamander (Salamandra lanzai)
Vuursalamander (Salamandra salamandra)
Noordelijke brilsalamander (Salamandrina perspicilliata)
Italiaanse kamsalamander (Triturus carnifex)
Ambrosi's grottensalamander (Speleomantes ambrosii)
Italiaanse grottensalamander (Speleomantes italicus)
Ligurische grottensalamander (Speleomantes strinatii)
Grottenolm (Proteus anguinus)
Vroedmeesterpad (Alytes obstetricans)
Geelbuikvuurpad (Bombina variegata)
Iberische knoflookpad (Pelobates cultripes)
Groengestipte kikker (Pelodytes punctatus)
Gewone pad (Bufo bufo)
Rugstreeppad (Bufo calamita)
Groene pad (Bufo viridis)
Boomkikker (Hyla arborea)
Italiaanse boomkikker (Hyla intermedia)
Mediterrane boomkikker (Hyla meridionalis)
Bastaardkikker (Pelophylax kl. esculentus)
Graf's bastaardkikker (Pelophylax kl. grafi)
Poelkikker (Pelophylax lessonae)
Iberische meerkikker (Pelophylax perezi)
Meerkikker (Pelophylax ridibundus)
Springkikker (Rana dalmatina)
Italiaanse beekkikker (Rana italica)
Italiaanse springkikker (Rana latastei)
Pyreneeënbeekikker (Rana pyrenaica)
Bruine kikker (Rana temporaria)
Iberische beekschildpad (Mauremys leprosa)
Europese moerasschildpad (Emys orbicularis)
Geelbuikschildpad (Trachemys scripta scripta)
Bladvingergekko (Euleptes europaea)
Muurgekko (Tarentola mauritanica)
Blauwkeelkielhagedis (Algyroides nigropunctatus)
Aranberghagedis (Iberolacerta aurelioi)
Andorraberghagedis (Iberolacerta aranica)
Pyreneeënberghagedis (Iberolacerta bonnali)
Kroatische berhagedis (Iberolacerta horvathi)
Zandhagedis (Lacerta agilis)
Smaragdhagedis (Lacerta bilineata)
Karsthagedis (Podarcis melisellensis)
Muurhagedis (Podarcis muralis)
Ruïnehagedis (Podarcis siculus)
Algerijnse zandloper (Psammodromus algirus)
Spaanse zandloper (Psammodromus hispanicus)
Parelhagedis (Timon lepidus)
Levendbarende hagedis (Zootoca vivipara)
Hazelskink (Chalcides chalcides)
Hazelworm (Anguis fragilis)
Adderringslang (Natrix maura)
Ringslang (Natrix natrix)
Dobbelsteenslang (Natrix tessellata)
Gladde slang (Coronella austriaca)
Geelgroene toornslang (Hierophis viridiflavus)
Vierstreepslang (Elaphe quatorlineata ) skin
Esculaapslang (Zamenis longissimus)
Zandadder (Vipera ammodytes)
Aspisadder (Vipera aspis)
Adder (Vipera berus)
Cantabrische adder (Vipera seoanei)
Weideadder (Vipera ursinii)